عوارض جراحی بینی شامل طیفی از مشکلات موقت و گاه جدی است که باید قبل از تصمیمگیری مدنظر قرار گیرد. ورم و کبودی از عوارض رایج و کوتاه مدت این جراحی هستند؛ اما خطراتی همچون عفونت، مشکلات تنفسی و تغییرات نامطلوب در ظاهر بینی نیز میتواند به طور نادر رخ دهد. در برخی موارد، بیمار ممکن است به جراحی ترمیمی نیاز پیدا کند. آگاهی از این عوارض و انتخاب جراح با تجربه میتواند به کاهش خطرات احتمالی کمک کند.
البته باید به این نکته اشاره کرد که این عوارض افلب موقتی بوده و بعد از مدت زمان کوتاهی بهبود پیدا خواهند پس جای نگرانی نیست. در ادامه به برخی از عوارض و موارد خطرناکی که بعد از جراحی بینی رخ خواهد داد اشاره خواهیم کرد و راهکار ایی ارائه می کنیم.
علت بروز عوارض عمل بینی
علت بروز عوارض عمل بینی میتواند به عوامل متعددی بستگی داشته باشد، از جمله:
- جراحانی با تجربه کم ممکن است نتوانند با دقت کافی عمل را انجام دهند که منجر به عوارضی همچون ناهماهنگی در فرم بینی یا مشکلات تنفسی میشود.
- نوع پوست، ضخامت غضروف و شکل اولیه بینی میتواند بر نتیجه عمل و احتمال بروز عوارض تاثیر بگذارد. بینیهایی با ساختار ضعیف تر ممکن است به اصلاحات بیشتری نیاز داشته باشند و احتمال عوارض بیشتر باشد.
- عدم رعایت توصیههای پزشک، مانند استفاده نکردن از چسب بینی یا مراقبت ناکافی از بینی بعد از عمل، میتواند منجر به عوارضی مانند ورم و خونریزی یا بدشکلی بینی شود.
- هر فرد واکنش متفاوتی به جراحی دارد. برخی افراد به دلیل شرایط بدنی خاص ممکن است بیشتر در معرض عفونت، حساسیت یا التهاب باشند.
- انتخاب روش جراحی نامناسب یا اجرای نادرست تکنیکها میتواند باعث عوارضی همچون عدم تقارن، کاهش استحکام بینی و نیاز به جراحی ترمیمی شود.
با توجه به این عوامل، انتخاب یک جراح با تجربه و رعایت مراقبتهای پس از عمل میتواند خطر بروز عوارض را کاهش دهد.
عوارض موقتی عمل بینی
عوارض موقتی عمل بینی شامل مشکلات و تغییراتی است که در روزها و هفتههای ابتدایی بعد از جراحی بروز کرده و اغلب به مرور بهبود مییابند. در ادامه به توضیح کامل این عوارض میپردازیم:
تورم و کبودی
یکی از رایج ترین عوارض است که معمولاً در چند روز اول به اوج میرسد و تا دو هفته به تدریج کاهش مییابد. تورم ممکن است ماهها طول بکشد تا به طور کامل رفع شود. کبودی زیر چشمها نیز شایع است، که نتیجه دستکاری در بافتهای اطراف بینی است. کبودی معمولاً طی یک تا دو هفته محو میشود.
گرفتگی و انسداد بینی
به دلیل تورم داخلی و تشکیل خون مردگیها، گرفتگی بینی و سختی در تنفس از راه بینی معمول است. استفاده از سرم شستوشوی بینی و رطوبت رسانی میتواند به تسریع بهبودی کمک کند.
خونریزی و ترشحات بینی
خونریزی خفیف و ترشحات از بینی در روزهای ابتدایی طبیعی است و بیشتر در ۲۴ تا ۴۸ ساعت اول پس از جراحی رخ میدهد. پزشک ممکن است استفاده از گاز استریل زیر بینی را توصیه کند. اگر خونریزی شدید یا طولانی شود، نیاز به بررسی پزشک دارد.
کاهش حس بویایی و چشایی
کاهش موقتی حس بویایی و حتی چشایی به دلیل التهاب و تورم مخاط های داخلی بینی شایع است و معمولاً با کاهش تورم این حسها نیز بهبود مییابند.
الألم و تعب
درد و احساس فشار در ناحیه بینی و سر در روزهای اول کاملاً طبیعی است و با استفاده از مسکنهای تجویز شده توسط پزشک قابل کنترل است. بیشتر افراد طی یک هفته بهبود پیدا میکنند.
خشکی و خارش بینی
خشکی داخل بینی به دلیل تنفس از راه دهان و دستکاری بافتهای داخلی شایع است. پزشک پمادهای مرطوب کننده مخصوص بینی یا سرمهای شستوشو را تجویز می کند.
بیحسی در ناحیه بینی و لب بالایی
بیحسی یا کاهش حساسیت در نوک بینی و لب بالا ممکن است رخ دهد که نتیجه دستکاری عصبها در حین جراحی است. این وضعیت معمولاً موقتی است و طی چند ماه به تدریج بهبود مییابد.
احساس سوزش یا مورمور شدن
برخی افراد احساس سوزش یا مورمور در ناحیه بینی را تجربه میکنند که میتواند ناشی از تحریک عصبها باشد. این وضعیت هم معمولاً موقتی است.
با رعایت دستورات و توصیه های پزشک، این عوارض به تدریج کاهش یافته و بهبود مییابند. همچنین، انجام معاینات پس از جراحی به ارزیابی وضعیت بهبودی و رفع مشکلات احتمالی کمک میکند.
عوارض بلندمدت عمل بینی
عوارض بلندمدت عمل بینی نادرتر از عوارض کوتاه مدت هستند، اما ممکن است در برخی موارد به دلیل عواملی مانند تکنیک جراحی و خصوصیات فردی بیمار رخ دهند. این عوارض به شرح زیر هستند:
نافرمی و عدم تقارن بینی
در برخی از مواقع پس از بهبود کامل تورم، بیمار با ناهماهنگی یا عدم تقارن در شکل بینی مواجه می شود. این حالت میتواند نتیجه جراحی نادرست یا پاسخ بافت به فرایند ترمیم باشد. در این موارد ابتدا پزشکان توصیه می کنند که بیماران صبوری کنند تا تورم بینی از بین برود و نتیجه نهایی را مشاهده کنند. بعد از اینکه تورم بهبود پیدا کرد اگر همچنان عدم هماهنگی وجود داشته باشد نیاز به جراحی ترمیمی وجود دارد.
مشکلات تنفسی و انسداد راههای هوایی
برخی بیماران پس از جراحی دچار مشکلات تنفسی می شوند که به علت انسداد در مجاری هوایی بینی کوچک شدن بیش از حد سوراخ های بینی رخ میدهد. این مشکل ممکن است نیاز به مداخلات جراحی بیشتر برای بازسازی مجرای تنفسی داشته باشد.
تغییر دائمی در حس بویایی
در برخی موارد نادر، حس بویایی بیمار به طور دائمی تحت تأثیر قرار می گیرد. این عارضه اغلب به دلیل آسیب به عصبهای بویایی یا التهاب طولانی مدت است.
تشکیل اسکارهای داخلی و خارجی
گاهی اوقات، اسکارهایی در بخشهای داخلی یا خارجی بینی ایجاد میشوند که میتوانند ظاهر بینی را تغییر داده یا باعث انسداد راههای هوایی شوند. این اسکارها ممکن است با درمانهای خاص یا جراحی اصلاحی برطرف شوند.
عدم رضایت از ظاهر نهایی بینی
برخی بیماران از نتیجه نهایی راضی نیستند، این نارضایتی میتواند ناشی از توقعات غیرواقعی قبل از عمل یا تغییرات ناخواسته در ظاهر بینی باشد. در چنین مواردی، مشورت با جراح و در صورت نیاز انجام رینوپلاستی ثانویه، توصیه میشود.
ایجاد گوشت اضافی (کلوئید)
در مواردی خاص، پوست و بافت نرم ناحیه جراحی ممکن است واکنش بیش از حد نشان داده و گوشت اضافی (کلوئید) تشکیل دهد. این وضعیت معمولاً در افرادی با پوست ضخیمتر رخ میدهد.
افتادگی نوک بینی
به مرور زمان و با اثر جاذبه، برخی بیماران ممکن است دچار افتادگی در نوک بینی شوند. این مشکل در صورتی که ساختار غضروف به درستی تقویت نشده باشد، بیشتر بروز میکند.
پیشگیری و به حداقل رساندن عوارض بلند مدت نیازمند انتخاب جراح با تجربه و رعایت مراقبتهای بعد از عمل است. معاینات دورهای نیز میتوانند به شناسایی و مدیریت مشکلات احتمالی کمک کنند.
موارد دیگری از خطرات عمل بینی
از جمله مهم ترین عوارض و مواردی که خطرناک هستند ولی بروز آن ها احتمالی است و در موارد نادری اتفاق می افتد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ایجاد حفره در تیغه بینی؛ در مواردی که جراحی زیبایی با جراحی رفع انحراف بینی همزمان انجام می شود گاها این خطر وجود دارد که در تیغه بینی حفره ای ایجاد شود ( به اصطلاح می گویند که تیغه بینی سوراخ شده است.) از این رو این از مواردی که پزشکان باید نهایت دقت را داشته باشند تا این مشکل ایجاد نشود.
- تنفس دهانی و صدادار؛ از مهم ترین و شایع ترین مواردی که بعد از جراحی بینی ایجاد می شود این است که فرد از بینی نمی تواند تنفس داشته باشد و با دهان تنفس می کند البته گاها این تنفس ها صدادار است. برخی از این عوارض حتی بعد از مدت زمان کوتاه نیز برطرف نمی شود که مدت زمان طولانی همراه فرد باقی می ماند.
- عفونت؛ عفونت بعد از جراحی بینی از مواردی است که اندک شمار اتفاق می افتد و می تواند عامل بروز خطراتی باشد. از جمله خطراتی که در پی عفونت امکان به وجود آمدن دارد چسبندگی در نواحی داخلی بینی است. از این رو برای درمان باید از آنتی بیوتیک ها استفاده کرد.
- بی حس شدن پوست در ناحیه بینی و اطراف آن؛ در واقع زمانی که جراحی انجام می شود امکان دارد که بعد از جراحی در ناحیه پوستی کرختی و یا بیحسی ایجاد شود. این مساله به هیچ عنوان قابل پیش بینی نیست و حتی اگر بهترین جراحان هم به جراحی دست بزنند امکان اینکه این عارضه رخ دهد همچنان وجود دارد.
مهم ترین مساله ای که در زمینه موارد خطرناک بعد از جراحی بینی باید مد نظر داشته باشید این است که تمامی این موارد در شمار اندکی از مراجعین رخ می دهد. از این رو نیازی به نگرانی وجود ندارد که دچار استرس شوید
روش های کاهش عوارض عمل بینی
در ادامه روشهای کلیدی برای کاهش عوارض این عمل آورده شده است:
- انتخاب یک جراح پلاستیک ماهر و دارای تجربه در جراحی بینی بسیار مهم است. جراح باتجربه میتواند آناتومی بینی را به درستی ارزیابی کرده و بر اساس ویژگیهای فردی، مناسبترین تکنیک را انتخاب کند تا خطر عوارض کاهش یابد.
- انجام معاینات دقیق و بررسی سوابق پزشکی بیمار، شامل مشکلات تنفسی یا حساسیتها، به پزشک کمک میکند که روش مناسبی را انتخاب کند. همچنین، باید انتظارات بیمار بهطور واقعی و دقیق بررسی شود تا از نارضایتی بعدی جلوگیری شود.
- پزشک معمولاً دستورالعملهایی مانند قطع مصرف داروهای خاص (مانند آسپیرین و داروهای رقیقکننده خون) و ترک سیگار را قبل از جراحی توصیه میکند. این اقدامات به کاهش خونریزی و بهبود ترمیم کمک میکنند.
- تکنیکهای مدرن مانند رینوپلاستی بسته (بدون ایجاد برش خارجی) یا استفاده از غضروفهای خود بیمار به جای ایمپلنتهای مصنوعی میتواند ریسک عوارض را کاهش دهد. جراحان با تجربه معمولاً از این تکنیکها برای کاهش آسیب به بافتهای اطراف استفاده میکنند.
- مصرف منظم داروهای ضد التهاب، مسکن و آنتیبیوتیکها (در صورت تجویز) کمک میکند تا درد و تورم کاهش یابد و از بروز عفونت جلوگیری شود.
- در روزهای اول پس از جراحی، کمپرس سرد به کاهش تورم و کبودی کمک میکند.
- از فعالیتهای بدنی شدید و بلند کردن اجسام سنگین باید پرهیز شود، زیرا میتواند باعث افزایش تورم یا خونریزی شود.
- برای جلوگیری از تغییر شکل یا آسیبدیدگی بینی باید از فشار آوردن به آن خودداری کرد.
- خوابیدن به پشت و با بالا نگهداشتن سر میتواند به کاهش تورم و حفظ تقارن بینی کمک کند.
- شستوشوی ملایم بینی با سرمهای تجویزشده به پاکسازی ترشحات، جلوگیری از عفونت و کاهش خشکی کمک میکند.
- مراجعه منظم به جراح برای بررسی روند بهبود و انجام معاینات دورهای باعث میشود که هر گونه مشکل احتمالی سریعاً تشخیص داده شده و برطرف شود.
- رژیم غذایی مناسب و متعادل که حاوی پروتئین، ویتامین C و مواد مغذی باشد، به بهبود سریعتر و تقویت سیستم ایمنی کمک میکند. آب کافی نیز برای جلوگیری از خشکی بافتها و کمک به فرآیند بهبود ضروری است.
در نهایت، آگاهی از نتیجه واقعی و ممکن عمل و داشتن انتظارات منطقی، به کاهش نارضایتی کمک میکند. گفتگو با پزشک درباره محدودیتها و نتایج قابل انتظار عمل از اهمیت بالایی برخوردار است. رعایت دقیق این نکات به کاهش عوارض و دستیابی به نتیجه بهتر کمک میکند.
سوالات متداول عوارض عمل بینی
اگرچه عمل بینی دائمی است، اما بافتهای بینی ممکن است به مرور زمان تغییرات کوچکی داشته باشند. رعایت دستورات پس از عمل و انجام جراحی به روش مناسب میتواند از این مشکل جلوگیری کند.
بله، سیگار کشیدن میتواند روند ترمیم را کند کرده و باعث افزایش تورم و احتمال بروز عوارض شود. توصیه میشود حداقل دو هفته قبل و بعد از عمل از مصرف سیگار خودداری شود.
در بیشتر موارد، برشهای جراحی در داخل بینی انجام میشود و جای زخم قابل مشاهدهای باقی نمیماند. در صورت برش خارجی، مراقبت مناسب از زخمها و استفاده از کرمهای تجویزشده توسط پزشک به جلوگیری از ایجاد اسکار کمک میکند.
در نهایت…
آخرین نکته ای که در این نوشتار بیان خواهیم کرد این است که اگر مراقبت های لازم را انجام دهید و با انتخاب هوشمندانه جراح، می توانید تا حد زیادی از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. در صورتی که مراحل عمل بینی به درستی انجام گیرد و مراقبت های بعد از جراحی بینی رعایت شوند، نتیجه جراحی خوب خواهد بود.
سلام من بینی ام را سه هفته قبل عمل زیبایی کردم اما اما پوست بینی من دچار کرختی و بی حسی شده میخواستم ببینم این عارضه با گذشت زمان حل میشه یا خیر لطفا راهنمایی کنید ممنون
با سلام
بيحسي پوست بيني بعد از عمل طبيعي و گذراست